بررسی جامع و کاربردی فنگ شویی از دیدگاه اسلام
وبسایت "فردای تازه" همان "تاروت رنگی" سابق می باشد.
فنگ شویی از منظر اسلام
در سال‌های اخیر بحث «فنگ شویی» بین مردم محبوب شده و از شرق آسیا به خانه‌ها و فرهنگ‌های گوناگون راه یافته است. اما برای ما مسلمانان این سؤال مطرح می‌شود: آیا فنگ شویی با اسلام در تضاد است یا می‌توان از اصول آن در زندگی اسلامی بهره برد؟ در این مقاله می‌خواهیم به طور جامع و ساده، به دور از پیچیدگی و با زبانی کاملاً قابل فهم، فنگ شویی را از منظر اسلام بررسی کنیم. همراه باشید تا ببینیم اسلام چه دیدگاهی به این علم باستانی شرق آسیا دارد.
فنگ شویی چیست؟
قبل از هر چیز باید بدانیم فنگ شویی چیست؟ کلمه «فنگ شویی» (Feng Shui) یک عبارت چینی است که به معنای «باد و آب» است. در حقیقت فنگ شویی هنر و علمی است که از هزاران سال پیش در چین رواج داشته و هدف آن ایجاد هماهنگی بین انسان و محیط اطرافش است. در این باور، انرژی طبیعی که به آن «چی» (Chi) می‌گویند، در محیط جریان دارد و باید آن را به طور صحیح هدایت کرد تا باعث آرامش و سلامتی و ثروت شود.
حالا که یک آشنایی اولیه پیدا کردیم، ببینیم اسلام در این باره چه می‌گوید؟
در زیر می توانید با انتخاب موضوع، توضیحات آن را مشاهده کنید:
دیدگاه کلی اسلام درباره علوم و فلسفه‌های شرقی
اسلام همیشه به علم‌آموزی و استفاده از دانش، حتی از فرهنگ‌های دیگر، تأکید کرده است. در حدیث معروفی از پیامبر اکرم (ص) داریم که می‌فرمایند:
«اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَلَوْ بِالصِّینِ»
«دانش را بجویید حتی اگر در چین باشد.»
از همین روایت، روشن می‌شود که صرفاً به دلیل شرقی بودن یک علم، اسلام آن را رد نمی‌کند. در واقع، اسلام به دنبال بررسی و تفکر در علوم و دانش‌هاست و هر آنچه منطبق با عقل، منطق و توحید باشد را می‌پذیرد.
نقد و مقایسه اصول فنگ شویی با آموزه‌های اسلام
حال به سراغ بررسی چند اصل کلیدی فنگ شویی می‌رویم و آن‌ها را با آموزه‌های اسلامی مقایسه و نقد می‌کنیم.
۱. اصل انرژی چی
فنگ شویی معتقد است انرژی حیاتی (چی) در همه جا جریان دارد. اسلام نیز به وجود نیروهای مثبت و منفی در جهان اعتقاد دارد، اما این نیرو را تنها در چارچوب «قدرت و اراده خداوند» می‌بیند.
در قرآن آمده:
«اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ»
«خدا آفریننده همه چیز است و او نگهبان همه چیز است.» (زمر، ۶۲)
اسلام قبول دارد که هرچیزی به اذن خداوند انرژی و اثری دارد، اما انرژی مستقل و جدا از خداوند را رد می‌کند.
نتیجه: استفاده از فنگ شویی برای ایجاد فضای آرام و مثبت به شرطی قابل قبول است که این انرژی‌ها را در اختیار خدا بدانیم و مستقلاً به آن‌ها تکیه نکنیم.
۲. اصل یین و یانگ (توازن و تعادل)
یین و یانگ دو نیروی متضاد هستند که مکمل هم محسوب می‌شوند. این تفکر تا حدودی به اصل زوجیت در اسلام شبیه است که در قرآن می‌فرماید:
«وَمِن کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»
«و از هر چیز جفت آفریدیم تا شاید شما یادآور شوید.» (ذاریات، ۴۹)
اسلام نیز به تعادل، توازن و نظم تأکید می‌کند و هیچ تضادی در اصل توازن یین و یانگ دیده نمی‌شود، به شرط آنکه تفکر توحیدی حفظ شود و از اعتقاد به نیروهای غیرخدایی اجتناب گردد.
۳. عناصر پنجگانه (آب، خاک، آتش، چوب، فلز)
در فنگ شویی عناصر پنجگانه نقش مهمی دارند. اسلام هم این عناصر را مخلوقات خدا می‌داند و به عنوان آیات و نشانه‌هایی برای تفکر معرفی می‌کند:
«إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ … لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ»
«همانا در آفرینش آسمان‌ها و زمین … نشانه‌هایی است برای کسانی که خرد می‌ورزند.» (بقره، ۱۶۴)
اسلام با توجه به این آیه استفاده مناسب و محترمانه از عناصر طبیعت را کاملاً تأیید می‌کند و این نکته در اسلام با توجه به این آیه استفاده مناسب و محترمانه از عناصر طبیعت را کاملاً تأیید می‌کند و این نکته در فنگ‌شویی نیز برجسته است. در واقع، اسلام، تمام موجودات و عناصر جهان طبیعت را مخلوق خداوند می‌داند که برای انسان‌ها آفریده شده‌اند و وظیفه انسان‌هاست که از این عناصر به بهترین شکل و بدون آسیب زدن به آن‌ها استفاده کنند. این احترام و توجه به طبیعت، دقیقاً با اصول اساسی فنگ‌شویی همخوانی دارد.
به عنوان مثال، در قرآن کریم خداوند می‌فرماید:
«وَسَخَّرَ لَکُمْ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مِّنْهُ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»
«و آنچه در آسمان‌ها و زمین است همه را از سوی خودش مسخر شما ساخت، به‌راستی که در این امر برای کسانی که اهل تفکرند نشانه‌هایی است.» (جاثیه، ۱۳)
بنابراین، اسلام نه‌تنها استفاده درست از عناصر طبیعت مانند آب، باد، خاک، آتش و چوب را تأیید می‌کند، بلکه انسان‌ها را تشویق می‌کند تا با اندیشیدن و تعقل در جهان پیرامون خود، بهترین بهره را از این نعمت‌ها ببرند. استفاده از نور طبیعی برای روشنایی خانه، قرار دادن گیاهان در محیط زندگی برای افزایش نشاط و شادابی، و رعایت بهداشت محیطی، همه و همه اموری هستند که در اسلام نیز کاملاً مورد تأکید قرار گرفته‌اند.
۴. استفاده از نقشه باگوا برای چیدمان خانه
یکی دیگر از اصول فنگ‌شویی استفاده از نقشه باگوا برای تقسیم‌بندی و چیدمان صحیح خانه است. در این اصل، هر نقطه از خانه انرژی خاصی را نمایندگی می‌کند؛ مثلاً ثروت، سلامتی، روابط و غیره.
اسلام نیز به چیدمان خانه و پاکیزگی اهمیت خاصی می‌دهد. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی می‌فرمایند:
«نظافت نیمی از ایمان است.»
در اسلام، نظم و ترتیب محیط خانه مورد تأکید قرار گرفته و این امر را موجب آرامش ذهن و روح انسان دانسته است. اما تفاوتی که با دیدگاه فنگ‌شویی دارد این است که اسلام این انرژی‌ها را تحت قدرت مطلق خدا می‌داند و تأثیرگذاری را به توکل و ارتباط قلبی انسان با خداوند وابسته می‌بیند، نه صرفاً به چیدمان اشیاء یا جهات جغرافیایی.
نتیجه: استفاده از نقشه باگوا از منظر ایجاد نظم و آرامش ایرادی ندارد، اما نباید دچار اعتقاد به انرژی‌های مستقل و غیراسلامی شویم.
۵. اهمیت جهت‌یابی و چیدمان وسایل
فنگ‌شویی معتقد است که جهت قرارگیری خانه یا تخت خواب و حتی میز کار، در موفقیت یا آرامش ما تأثیر دارد. اسلام نیز به مسئله جهت اهمیت می‌دهد؛ به طور مثال قبله که کعبه است به عنوان مرکز معنوی مسلمانان محسوب شده و باعث وحدت و نظم در عبادات و حتی چیدمان محیط زندگی می‌شود.
با این حال، اسلام جهت‌ها را دارای قدرت ذاتی نمی‌داند بلکه این موارد را به عنوان عوامل کمک‌کننده برای ایجاد تمرکز و نظم می‌پذیرد.
«وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ ۚ فَأَیْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ»
«مشرق و مغرب از آن خداوند است؛ پس به هر سو رو کنید خدا آنجاست.» (بقره، ۱۱۵)
بنابراین، جهت‌ها در اسلام ارزش معنوی و سمبلیک دارند و هرگز نباید به آن‌ها قدرت ماورایی داد.
استفاده صحیح از اصول فنگ‌شویی در زندگی اسلامی
حالا که دیدیم اسلام نگاه عمیق و دقیقی به این مسائل دارد، می‌توان گفت استفاده صحیح از اصول کلی فنگ‌شویی در صورت حفظ چارچوب توحیدی امکان‌پذیر است. یعنی چه؟
نظم و ترتیب محیط: اسلام با تأکید بر نظافت و نظم هیچ مخالفتی ندارد.
توجه به محیط و تأثیر آن بر انسان: از منظر اسلام نیز محیط زیبا، منظم و تمیز به روحیه انسان کمک می‌کند.
چیدمان اشیاء به نحو مناسب و آرامش‌بخش: اسلام نیز این موارد را به شرط اینکه مستقل از خدا ندانیم تأیید می‌کند.
اما باید دقت کنیم که به جای اعتقاد به انرژی‌های مستقل (مانند چی) و اثرات غیبی ناشی از جهات و عناصر، به نظم طبیعی که خدا آفریده توجه کنیم.
